Aylardır beklediğimiz seçim nihayet gerçekleşiyor. Ancak yeni seçim sistemi sayesinde geçerli oyların birazı da sıfır oy değerinde olacak.
Mevcut iktidarın iktidarını korumak için icat ettiği yeni hinlikler neticesinde yurt dışında kullanılan oyların bir bölümü artık oy olarak bir köşede çöp olacak.
İktidar her konuda istediği sonucu çıkarma konusunda oldukça fazla yol aldığını futbolda göstermişti. Ligi de sonuçları da kurguluyorlar. İşin gözükenine bakarsanız hukuk adına doğru işler yapıyor görüntüsü hakim. Dünyada uygulanan VAR sistemini futbolumuza getirdiler. Ama VAR sistemi dünyada olmadığı kadar sahanın içinde oluverdi. Dünyanın hiç bir ülkesinde olmayan "ofsayıtımsı gol" kavramını futbol literatürüne sokuverdiler.
İşte, seçim sistemindeki değişiklikler de böyle. Mesela bu seçimlerde partilerin ülke ve yurt dışında aldıkları oy oranını net hesaplayamayacağız. Seçim gecesi siz TV ekranlarının orasında burasında toplam oy oranlarını göreceksiniz belki ama bunların hiç bir anlamı olmayacak.
Yeni sisteme ayak uydurmaya çalışan partiler bir yandan nimetmiş gibi gözüken olanaklardan yararlanmak için ittifaklar yaptılar. Hatta yetmedi "fermuar" adı verilen sistemle bazı seçim bölgelerinde seçime girmeyip bir başka partinin listesinde sırayla yer aldılar.
Seçim sonuçlarına bakarken bu yüzden şaşırmayın. Seçimlere 24 parti katılıyor ama bunların ancak 13 tanesi 87 seçim çevresinin tamamında seçimlere katılıyor. Toplam oy yüzdesi sadece bu on üç parti için doğru sonuç verecek. Diğer on bir parti için böyle bir oran hesaplanması mümkün değil.
CHP ve İYİ Parti için Türkiye geneli toplam oy oranını bulamayacaksınız. Çünkü CHP yedi seçim çevresinde İYİ Parti listelerinden, İYİ Parti de dokuz seçim çevresinde CHP listelerinden "fermuar" yöntemiyle seçime giriyor. Yeni seçim sisteminden CHP ve İYİ Parti bu şekilde yararlanıyor ama iktidardaki AKP ve MHP böyle bir işbirliği yerine 87 seçim çevresinde de seçimlere ayrı ayrı giriyorlar. Sebebi, YSK'nın 2023/224 sayılı Kararında gizli olmalı.
Millet İttifakı yöneticilerinin farkında olup olmadığını bilemediğim YSK Kararının 10. maddesinde; "Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurt dışı oyları; o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmez; o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilir." yazıyor.
Bu madde yüzünden CHP ve İYİ Partiye yurt dışında kullanılan 25.000 civarında oy sıfır değerinde olacak. Elbette tüm seçim çevrelerinde seçime girmeyen partilere verilen oylardan bazıları da bu sıfıra eklenecek. Lakin AKP ve MHP'ye yurt dışında verilen oyların hiç biri sıfır oy değerinde olmayacak.
Şimdi "aman bu seçimde küçük partilere oy vermeyin, oylarınız D'Hont sisteminde ziyan olmasın" diyen muhafazakâr muhaliflere sesleniyorum. Yalan paylaşımlarla ensemizde boza pişirmek yerine enerjinizi YSK'nın 2023/224 sayılı Kararına itiraz etmek için kullansaydınız, size verilen 25.000 civarında geçerli oy sıfır değerinde olmayacaktı.
Umarım ki, bu seçim hiç bir seçmen oyunun sıfır değerinde olmadığı günleri getirir...
09.05.2023 - M. Şevket Atalay