Cumhurbaşkanlığı seçimi geliyor. Adaylar netleşiyor. Ben kararımı verdim, oyumu kuru soğana vereceğim.
Faydaları saymakla bitmez. Her yemeğin içinde az veya çok muhakkak bulunur. Girip de lezzet katmadığı yemek yoktur. Karamelize edildiğinde tatlıya bile koysan yakışır.
Ülkemizde de bolca yetişir üstelik. Tarımı da zor değil. Tüketileceği kesin, ihracatı da var. Eksek tarlaları, elde kalmayacak. Tüketimi bu kadar kesin ve belli olan bir ürünün fiyatı basit bir planlamayla hem üreticiyi hem tüketiciyi memnun eder ama bunu yapmayı kim becerecek?
Çarşıda pazarda etiketlere bakıyorsunuzdur. Biz emekliler pazar market gezip hepsini kontrol ediyoruz evvelallah. Devletin fiyat hafiyeleri çırak kalır yanımızda.
Kuru soğanın kilosu olmuş 18-20 TL. Kolaysa al da koy yemeğe. Sence niye arttı bu kadar soğanın fiyatı, güzel kardeşim. Söyle bana. Dış güçler mi oynuyor fiyatıyla yoksa CeHaPe'mi?
2018 yılının sonlarında da böyle artmıştı, hatırladın mı? 2018 yılbaşında 1 TL olan soğan fiyatı yılın sonuna doğru 2,5 TL'ye çıkmıştı. Sonrasında bugün de iktidarda olanlar soğan depolarına baskın yapmaya kalkmış ancak olanların stokçuluk olmadığı kafalarına dank edince soğan ithaline gitmiş, necip milletimiz de meydanlarda ucuz soğan kuyruğuna girmişti. Hani "Ecevit zamanında tüp kuyruğu vardı" diye laf edenler var ya, laf edenlerin çoğunu görmüştük soğan kuyruklarında.
Üstelik 2018 sonunda pahalandı denilen soğanın kilosu o zamanın parasıyla yarım Amerikan dolarından bile ucuzdu pazarda. Bugün kuru soğanın kilosu bir Amerikan doları oldu güzel kardeşim. Farkında mısın?
Hiç "deprem oldu" falan deme. Ülkemizde soğanın büyük çoğunluğu fay hatlarının olmadığı yerlerde yetiştiriliyor. İyisi mi güzel kardeşim, gel ben sana soğan fiyatının niye arttığını anlatayım.
AKP iktidara gelmeden önce ülkemizde yaşayan kişi başına yılda 30-32 kg soğan yetiştiriliyordu. AKP sayesinde 85 milyon vatandaşımızın yanında rivayeti muhtelif 15 milyon kadar da yabancı yaşıyor ülkemizde. Yani 100 milyon insan soğan tüketiyor. 2022 yılında 2.350.000 ton civarında soğan ürettiğimize göre yaşayan kişi başına 23-25 kg soğan üretmişiz. AKP iktidarında geçen yirmi yılda, ülkede yaşayan kişi başına soğan üretimimiz % 25 civarında azaldığı için fiyatı uçuyor soğanın.
Yalnız kuru soğanda değil ki üretim azalışı. AKP'den önce 2002 yılında 210.000 ton olan taze soğan üretimi de 2022 yılında 125.000 tona düşmüş durumda. Bu nedenle onun da kilosu iki Amerikan Dolarından fazla.
Planlayıp üretmezsen, tüketemezsin. Pazara fiyat hafiyesi göndererek fiyatları ucuzlatamazsın.
Soğan soyarken yaşaran gözler ülke soyulurken de yaşarırsa ancak, tencere ucuza dolar.
İşte bu yüzden Cumhurbaşkanı seçerken oyumu kuru soğana vereceğim. Yardımcısı da taze soğan olsun...
10.03.2023 - M. Şevket Atalay